Geriatrik Kedi ve Köpeklerde Check-Up Uygulamalarının Önemi
Geriatrik Check-Up'ın Bileşenleri
Geriatrik check-up uygulamaları kapsamlı bir şekilde planlanmalıdır. Uygulamada genellikle şu adımlar yer alır:
-
Detaylı Anamnez ve Fizik Muayene: Davranış değişiklikleri, iştah, aktivite seviyesi gibi geriatrik göstergeler değerlendirilir.
-
Tam Kan Sayımı (CBC) ve Biyokimya Profili: Anemi, enfeksiyon, böbrek, karaciğer ve elektrolit bozuklukları gibi sistemik sorunların erken teşhisi.
-
İdrar Analizi: Böbrek fonksiyonu ve üriner sistem hastalıklarının değerlendirilmesi.
-
Tiroid Testleri (özellikle kedi için T4): Hipertiroidizm (kedi) veya hipotiroidizm (köpek) gibi yaşa bağlı endokrin hastalıkların taranması.
-
Ekokardiyografi ve Elektrokardiyografi (EKG): Kardiyovasküler sistemin yaşa bağlı değişikliklerinin belirlenmesi.
-
Toraks ve Batın Radyografisi / Ultrasonografi: Neoplazi, organomegali ya da dejeneratif hastalıkların görüntülenmesi.
-
Diş Muayenesi ve Ağız Hijyeni Değerlendirmesi: Periodontal hastalıklar geriatrik hastalarda sık görülür ve sistemik etkiler yaratabilir.
Check-Up'ın Klinik Yararları
Geriatrik hayvanlarda yapılan rutin sağlık taramaları, aşağıdaki açılardan klinik önem taşır:
-
Subklinik hastalıkların erken tanısı: Örneğin böbrek yetmezliği, ilk evrelerde yalnızca idrar özgül ağırlığı ve kreatinin gibi parametrelerle belirlenebilir.
-
Tedaviye erken başlama fırsatı: Erken tanı, medikal veya diyetetik müdahalelerin daha etkili olmasını sağlar.
-
Yaşam kalitesinde artış: Ağrısızlık, normal iştah ve hareketlilik korunabilir.
-
Sahip bilinci artar: Check-up uygulamaları, hayvan sahiplerinin yaşlanmanın getirdiği riskler konusunda farkındalık kazanmasına yardımcı olur.
-
Akademik Bulgular ve Literatür
Yapılan çalışmalar, geriatrik check-up uygulamalarının klinik etkilerini doğrulamaktadır.
-
Lulich et al. (2002), geriatrik kedilerde yapılan biyokimyasal taramaların, asemptomatik böbrek hastalığı vakalarının %15’ini ortaya çıkardığını bildirmiştir.
-
Freeman et al. (2006), yaşlı köpeklerde ekokardiyografi ile saptanan kardiyak anomalilerin %40’ının klinik belirti vermediğini ve yalnızca rutin taramalarla tespit edilebildiğini göstermiştir.
-
Türkiye'de yapılan bir çalışmada, 8 yaş üzeri 50 köpek üzerinde yapılan check-up taramalarında %58 oranında daha önce tanı konmamış sistemik hastalık saptanmıştır (Musluk, 2024).
-
- Sayın geriatrik hasta sahiplerimiz lütfen check-up yaptırınız.