Köpekte İshal Sebepleri ve Yapılması Gerekenler

İshal dışkı’nın katı formu dışında sıvı oranı yüksek, şekilsiz çıkması ve gün içinde çok fazla tuvalete çıkma durumu olarak nitelendirilir. İshalin oldukça geniş sebepleri mevcuttur. Bağırsak içerisinde besinler yeterince emilemediğinde, sindirim bozukluklarında, gıda dışı şeylerin tüketilmesinde, virüs, bakteri, paraziter enfeksiyonlarda, pankreas hastalıklarında, metabolik sendromlarda, gıda alerjileri, otoimmun(bağışıklık sisteminin uyarımına bağlı), bazı uzun süren antibiyotik tedavilerinde, sindirim enzimleri problemlerinde ishal şekillenebilmektedir. Hepsi için ayrı tedavi yöntemleri mevcuttur. Bu yüzden İSHAL İÇİN TEK BİR İLAÇ VE TEDAVİ YOLU MÜMKÜN DEĞİLDİR. Bunları ayrı ayrı ele alacak olursak;

Virus sebepli ishal: Köpekler için en çok görülen viral ishaller arasında canine parvovirus, distemper virus ve corona virus mevcuttur. Sulu ishalden kanlı ishale kadar varan tablo izlenmektedir. Virüs kaynaklı ishaller özellikle genç köpeklerde oldukça tehlikeli olup bir an önce erken teşhis ve tedaviye alınmalıdırlar. Beraberinde ateş, halsizlik, iştahsızlık ve inatçı kusma da görülebilir. En önemli korunma yolu aşılamadır. Parvo ve distemper için Karma aşı, Coronavirus için Corona aşısı bu konuda en önemli koruyuculardır. Aşıları yapılmadan köpeklerin dışarıya çıkarılmamaları ve aşısız köpekle aynı ortamda bulunmamaları diğer koruma yöntemlerindendir.

Bakteri sebepli ishal: Bozulmuş gıdalar, çiğ ya da az pişmiş gıdalar, diğer hayvan dışkılarının yenmesi, enfekte yerden ağıza alınan yabancı cisimler en yaygın bakteriyel ishal sebepleridir. Beraberinde kusma, yüksek ateş, abdominal sancı görülebilir. Erken dönemde antibiyotik ve destek tedavi gereklidir. Tehlike oranı virus kaynaklı ishaller kadar yüksek değildir.

Parazit sebepli ishal: En yaygınları askaritler sonrasında kancalı kurt ve tenyalardır. Yavrularda askarit enfeksiyonları çok yüksek orana sahiptir. Hasta sahibi tarafından solucan ya da çubuk makarna benzeri görüntüsü ile anlatılmaya çalışılırlar. Dışkıda gözle görülen bir parazitin bulunmaması paraziter kaynaklı ishalinin olmadığı anlamını taşımamaktadır. Bağırsaktaki miktarlarına ve köpeğin bağışıklık sistemine göre ishalin sebebi değişkenlik gösterir. Genelde teşhisi mikroskobik gaita muayenesi ile konulur. Parazitin türüne göre kullanılan ilaç değişmektedir. Parazit ilaçları tüm parazit türlerine etkili değildir. Bu yüzden kullandığınız parazit ilacı köpeğinizdeki mevcut parazite etkili olup olmayacağını veteriner hekiminize danışınız. Parazitin türevine göre en yaygın kullanılan etken maddeler praziquantel, albendazol, fenbendazol, levamizol, pirantel pamoat, selamektin, ivermektin, pirantel embonat, febantel olarak geçmektedir.

Protozoal (Mikroskobik parazit) kaynaklı ishal: En çok giardia ve isospora neden olmaktadır. Parazitin şiddetine göre kan, mukus ve ishalin şiddeti değişkenlik gösterebilir. Dışarıda diğer kedi, köpek, kanatlı dışkısı ile temas edebilen her türlü park alanı, cadde, su birikintileri, dışkı kalıntılarından bulaşabilmektedir. Mevcut protozoal enfeksiyonun tipine göre tedavi edilmektedirler.

Otoimmun (bağışıklık sistemi uyarımı) sebepli ishal: Köpeğin yediği gıdaya bağlı olarak vücut tarafından oluşturulan bağışıklık yanıtı buna sebep olmaktadır. İshalin sebebine göre destek tedavi gerekebilir. Mevcut alerjen sebepli gıda tespit edilip diyet değişimine gidilmelidir. En yaygın alerjenler  tavuk, soya, mısır ve diğer tahıl türevleridir.

Diğer sebepler:

Pankreasın ekzokrin (dış) salgıları sindirime yardımcı olan enzimleri barındırmaktadır. Pankreas hastalıklarında ve ya yetmezliklerinde bu sebepten ishal şekilllenebilir. Tanısında genelde kan tahlili, gaita muayenesi ya da rapid test kitlerine başvurulur. Tedavisinde diyet değişimi, destek tedavi ve pankreas enzimi takviyesi gerekebilmektedir.

BESİNSEL BOZUKLUKLAR

Bu köpeğin yememesi gereken bir şeyi yemesi demektir. Köpekler ot, yaprak, toprak, halı, paspas, kendi ve diğer hayvanların dışkıları ve çocuk oyuncakları gibi şeyler yiyebilirler.Tüm bu şeyler bağırsaklardan geçerken şiddetli ishale neden olabilir. Bağırsaktan geçtikten sonra genellikle ishal kendiliğinden düzelir. Köpek sahipleri bu materyalleri genellikle dışkıda gördüklerini söylemektedir. Materyal dışarı çıktığı sürece pek tedavi gerektirmez.
İshalin tanısı bazen oldukça karmaşık bir işlemdir. Testler genellikle belirli nedenleri elemek için yapılır. İshal sadece bir ya da iki kez olmuşsa çoğu veteriner hekim tanısal bir test yapma zahmetine girmeyecektir.

Nedeni ne olursa olsun ince ve kalın bağırsaklardan dışkı geçişini yavaşlatmaya yardım edecek bazı evrensel tedaviler mevcuttur. Eğer köpeğiniz aşağıdaki tabloda bahsedilen ishallerden birine yakalandıysa veteriner hekiminizin talimatlarını izleyin. Sıradan bir ishal şu şekilde tedavi edilebilir:

-Günde üç ya da dört defa küçük öğünler halinde hafif yiyeceklerle (tavuk ve pirinç ya da haşlanmış et ve pirinç) besleyerek

-Peynir , ekmek, sade yoğurt, patates ya da şehriye gibi diğer türden hafif şeyler vererek

-Loperamide ve sakinleştirici bizmut sıvısı gibi anti-ishal yapıcı ilaçlar vererek

-Sindirime yardımcı olan bakteriyel çoğalmayı sağlayacak intestinal antibiyotikler kullanarak

-Sindirime yardımcı olan Acidophilus bakterisini (aktif kültür yoğurdunda bulunur) kullanarak..